Εισαγωγή
Η στοματίτιδα είναι μια κοινή, αλλά ενοχλητική κατάσταση που μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής. Χαρακτηρίζεται από φλεγμονή ή ερεθισμό στο εσωτερικό του στόματος και μπορεί να προκαλέσει πόνο, δυσκολία στο φαγητό και ενόχληση στην ομιλία. Η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση της είναι καθοριστικής σημασίας για την αποφυγή επιπλοκών.
Τι είναι η στοματίτιδα;
Ο όρος "στοματίτιδα" περιγράφει τη φλεγμονή του βλεννογόνου του στόματος. Μπορεί να παρουσιαστεί στα ούλα, τα χείλη, τη γλώσσα, το εσωτερικό των παρειών ή τον ουρανίσκο. Ανάλογα με την αιτία και τον τύπο της φλεγμονής, μπορεί να εμφανιστεί ως πόνος, έλκη, ερυθρότητα, πρήξιμο ή αίσθημα καύσου.
Ποια είναι τα βασικά αίτια της στοματίτιδας;
Η στοματίτιδα μπορεί να οφείλεται σε διάφορες αιτίες:
- Ιογενείς λοιμώξεις (π.χ. έρπης, ιός Coxsackie)
- Βακτηριακές ή μυκητιασικές λοιμώξεις (π.χ. Candida albicans)
- Τραύματα από δάγκωμα ή κακή εφαρμογή προσθετικών
- Έλλειψη βιταμινών (π.χ. B12, σίδηρος, φολικό οξύ)
- Αλλεργικές αντιδράσεις ή ευαισθησία σε τρόφιμα/οδοντόκρεμες
- Αυτοάνοσες παθήσεις
- Στρες και ψυχολογικοί παράγοντες
Τύποι στοματίτιδας
Οι κυριότερες μορφές περιλαμβάνουν:
- Άφθες (Αφθώδης στοματίτιδα): μικρά, επώδυνα έλκη στο εσωτερικό του στόματος.
- Ερπητική στοματίτιδα: προκαλείται από τον ιό του απλού έρπητα (HSV-1).
- Μυκητιασική στοματίτιδα (καντιντίαση): κοινή σε άτομα με χαμηλή ανοσία ή χρήση αντιβιοτικών.
- Αλλεργική στοματίτιδα: από χημικές ουσίες, καλλυντικά, ή τροφές.
- Στοματίτιδα από ακτινοβολία ή χημειοθεραπεία: σε ασθενείς με καρκίνο.
Ποια είναι τα πιο κοινά συμπτώματα;
- Ερυθρότητα και πρήξιμο του στοματικού βλεννογόνου
- Πόνος ή κάψιμο κατά την κατάποση
- Έλκη ή πληγές
- Κακοσμία
- Ξηρότητα στο στόμα
- Αλλαγή γεύσης
Πότε πρέπει να επισκεφθείτε τον οδοντίατρο
Αν τα συμπτώματα:
- Διαρκούν περισσότερο από 7-10 ημέρες
- Εμφανίζονται συχνά (υποτροπιάζουσες άφθες)
- Συνοδεύονται από πυρετό ή γενική αδυναμία
- Εμποδίζουν την κατάποση, την ομιλία ή την καθημερινή διατροφή
Αντιμετώπιση της στοματίτιδας: Θεραπείες & συμβουλές
Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία και τη σοβαρότητα:
- Τοπικά αντισηπτικά στοματικά διαλύματα
- Αναλγητικές/αντιφλεγμονώδεις γέλες
- Αντιβιοτικά ή αντιμυκητιασικά (αν υπάρχει λοίμωξη)
- Αναπλήρωση βιταμινών (αν υπάρχει έλλειψη)
- Καλή στοματική υγιεινή: βούρτσισμα με μαλακή οδοντόβουρτσα & νήμα
- Αποφυγή ερεθιστικών τροφών (π.χ. καυτερά, όξινα)
- Χρήση παυσίπονων σε σοβαρές περιπτώσεις
Πρόληψη στοματίτιδας: Τι μπορείτε να κάνετε
- Καθημερινή στοματική υγιεινή
- Τακτικός οδοντιατρικός καθαρισμός
- Διατήρηση ισορροπημένης διατροφής
- Αποφυγή καπνίσματος και υπερβολικού αλκοόλ
- Μείωση άγχους και βελτίωση ύπνου
Στοματίτιδα και υποκείμενες παθήσεις
Η χρόνια ή υποτροπιάζουσα στοματίτιδα μπορεί να υποκρύπτει:
- Νόσο Crohn
- Κοιλιοκάκη
- Λύκο
- Σύνδρομο Behçet
Σε τέτοιες περιπτώσεις, απαιτείται συνεργασία με γαστρεντερολόγο ή ρευματολόγο.
Ερωτήσεις και απαντήσεις για τη στοματίτιδα
Είναι η στοματίτιδα μεταδοτική;
Ορισμένοι τύποι, όπως η ερπητική στοματίτιδα, είναι μεταδοτικοί μέσω επαφής με σάλιο. Άλλοι, όπως οι άφθες, όχι.
Πόσο διαρκεί η στοματίτιδα;
Συνήθως 7-14 ημέρες, αν και αυτό εξαρτάται από τον τύπο και την αιτία.
Ποιο στοματικό διάλυμα είναι καλό για τη στοματίτιδα;
Τα χλωρεξιδίνη-based διαλύματα είναι αποτελεσματικά, αλλά πρέπει να χρησιμοποιούνται με καθοδήγηση γιατρού.
Η στοματίτιδα σχετίζεται με το στρες;
Ναι, το στρες μπορεί να προκαλέσει υποτροπές αφθών.
Μπορεί να εμφανιστεί στοματίτιδα από κακή προσθετική εργασία;
Ναι. Οποιοδήποτε τραύμα ή πίεση μπορεί να δημιουργήσει τοπική φλεγμονή.
Βιβλιογραφία
- American Dental Association. "Mouth Sores and Inflammation."
- Mayo Clinic. "Stomatitis: Symptoms and Causes."
- National Institutes of Health (NIH). "Oral Health Topics – Stomatitis."
- Οδοντιατρικός Σύλλογος Αττικής – Θέσεις για τη στοματική υγεία
- Ακαδημία Γενικής Οδοντιατρικής – Clinical Guidelines on Aphthous Ulcers
