Πόσο Διαρκεί ο Πόνος Μετά την Εξαγωγή Δοντιού ή Φρονιμίτη: Αιτίες και Αντιμετώπιση

Περιεχόμενα

1. Εισαγωγή
2. Τι είναι η εξαγωγή δοντιού ή φρονιμίτη;
3. Τι προκαλεί τον πόνο μετά την εξαγωγή;
4. Πόσο διαρκεί ο πόνος φυσιολογικά;
5. Παράγοντες που επηρεάζουν τη διάρκεια και την ένταση του πόνου;
6. Ενδείξεις παθολογικής μετεγχειρητικής πορείας;
7. Πώς να αντιμετωπίσετε τον πόνο αποτελεσματικά;
8. Ποιός ο ρόλος του οδοντιάτρου και οι ενδείξεις παρακολούθησης;
9. Συμπεράσματα
10. Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
11. Διεθνής Βιβλιογραφία

Εισαγωγή

Η εξαγωγή ενός δοντιού – είτε πρόκειται για φρονιμίτη είτε για άλλο δόντι – είναι μια κοινή οδοντιατρική πράξη. Ωστόσο, ο μετεγχειρητικός πόνος που ακολουθεί μπορεί να ανησυχήσει πολλούς ασθενείς. Αυτό το άρθρο απαντά με επιστημονική ακρίβεια στα βασικά ερωτήματα: πόσο διαρκεί ο πόνος, γιατί εμφανίζεται και πώς μπορούμε να τον διαχειριστούμε με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα.

Τι είναι η εξαγωγή δοντιού ή φρονιμίτη

Η εξαγωγή είναι η αφαίρεση ενός δοντιού από το φατνίο του με σκοπό την πρόληψη ή θεραπεία λοιμώξεων, την αποκατάσταση σύγκλεισης, ή την εξάλειψη πόνου και φλεγμονής. Οι φρονιμίτες (σοφρωνιστήρες) συχνά απαιτούν χειρουργική εξαγωγή λόγω ανατομικών ιδιαιτεροτήτων, εγκλωβισμού ή χρόνιας φλεγμονής των περιβαλλόντων ιστών (περικορωνίτιδα).

Τι προκαλεί τον πόνο μετά την εξαγωγή

Ο πόνος μετά από εξαγωγή είναι αποτέλεσμα της φλεγμονώδους αντίδρασης του οργανισμού στη χειρουργική επέμβαση.

Ποιοί ειναι οι κυριότεροι μηχανισμοί;

• Φλεγμονώδης αντίδραση: απελευθέρωση κυτταροκινών και προσταγλανδινών

• Μηχανικός τραυματισμός στους ιστούς

• Αιματωμένο φατνίο (Φυσιολογική αιμάτωση) vs. dry socket (Ξηρό Φατνίο)

• Τάση δηλαδή σπασμός τωνμασητικών μυών (ιδίως σε φρονιμίτες). Αδυναμία ανοίγματος του στόματος. Το ξηρό φατνίο παρατηρείται στο 1%-5% των εξαγωγών, αλλά σε εξαγωγές κάτω φρονιμίτη φτάνει μέχρι 30% σύμφωνα με τον Blum (2002).
• Πόσο διαρκεί ο πόνος φυσιολογικά; Ο πόνος έχει μια πορεία την οποία θεωρούμε φυσιολογική. Τις πρώτες μέρες μπορεί να πονάει πιο έντονα κάποιος. Εάν ο πόνος αυξάνεται μετά την 3η ημέρα αντί να υποχωρεί, πρέπει να αξιολογηθεί από οδοντίατρο.

Παράγοντες που επηρεάζουν τη διάρκεια και την ένταση του πόνου

• Τύπος εξαγωγής: Χειρουργική εξαγωγή (π.χ. εγκλείστου φρονιμίτη) προκαλεί εντονότερη αντίδραση
• Τοποθεσία: Κάτω φρονιμίτες έχουν αυξημένο κίνδυνο για dry socket
• Φύλο: Οι γυναίκες παρουσιάζουν υψηλότερη συχνότητα dry socket, ιδιαίτερα αν λαμβάνουν αντισυλληπτικά
• Κάπνισμα: Μειώνει την αγγειοποίηση και αυξάνει τις επιπλοκές
• Στοματική υγιεινή και συμμόρφωση με τις οδηγίες

Ενδείξεις παθολογικής μετεγχειρητικής πορείας

Ενδείξεις που χρήζουν άμεσης παρέμβασης:

• Συνεχιζόμενος ή επιδεινούμενος πόνος μετά την 3η–4η ημέρα
• Κακοσμία στόματος ή δυσάρεστη γεύση
• Οίδημα που αυξάνεται αντί να μειώνεται
• Πυρετός
• Ξηρό φατνίο (dry socket): Απώλεια θρόμβου και ορατό οστό

Πώς να αντιμετωπίσετε τον πόνο αποτελεσματικά

Άμεσες οδηγίες μετά την εξαγωγή:

• Διατήρηση του αιμοστατικού επιθέματος για 30–60 λεπτά
• Παγοθεραπεία εξωτερικά για 6–12 ώρες
• Ανάπαυση και αποφυγή σωματικής άσκησης
• Ανύψωση της κεφαλής κατά τον ύπνο

Αναλγητική αγωγή (σύμφωνα με τη βιβλιογραφία):

• Ibuprofen 600mg/8h – πρώτης γραμμής (Arias-Ruiz et al., 2020)
• Paracetamol 500–1000mg – ασφαλές για ευαίσθητες ομάδες
• Συνδυασμός ibuprofen+acetaminophen είναι συχνά πιο αποτελεσματικός από τα οπιοειδή

Επικουρικά:

• Στοματικές πλύσεις με χλωρεξιδίνη 0.12% από την 2η μέρα και μετά
• Αποφυγή καπνίσματος και αλκοόλ
• Ήπια δίαιτα και καλή ενυδάτωση

Ο ρόλος του οδοντιάτρου και οι ενδείξεις παρακολούθησης

Η στενή μετεγχειρητική παρακολούθηση είναι σημαντική για την πρόληψη επιπλοκών. Ο οδοντίατρος αξιολογεί:

• Επάρκεια αιμόστασης και δημιουργία θρόμβου
• Συμμόρφωση στις οδηγίες
• Ανάπτυξη ξηρού φατνίου ή λοίμωξης

Η επιστροφή στο ιατρείο κρίνεται απαραίτητη σε κάθε περίπτωση που ο ασθενής:

• Αντιλαμβάνεται επιδείνωση των συμπτωμάτων
• Έχει δυσκολία κατάποσης ή αναπνοής (π.χ. pericoronitis)
• Παρουσιάζει επιμένον οξύ πόνο μετά τη λήψη αναλγητικών

Συμπεράσματα

Ο πόνος μετά την εξαγωγή φρονιμίτη ή άλλου δοντιού είναι αναμενόμενος, αλλά διαχειρίσιμος. Η φυσιολογική πορεία περιλαμβάνει σταδιακή ύφεση του πόνου μέσα σε 3–7 ημέρες. Οι επιπλοκές όπως το dry socket μπορούν να αποφευχθούν με την κατάλληλη πρόληψη και τη σωστή υγειονομική φροντίδα.

Ο ρόλος του οδοντιάτρου είναι κομβικός όχι μόνο για την πράξη της εξαγωγής, αλλά και για την πρόβλεψη, καθοδήγηση και διαχείριση των συμπτωμάτων του ασθενούς.

Συχνές Ερωτήσεις Σχετικά Με Τον Πόνο Της Εξαγωγής Φρονιμίτη 

Πόσο κρατάει ο πόνος μετά από εξαγωγή δοντιού;

Συνήθως 3–7 ημέρες. Αν παραμένει ή επιδεινώνεται, είναι πιθανή επιπλοκή.

Είναι φυσιολογικό να πονάω περισσότερο τη 2η μέρα;

Ναι. Ο πόνος κορυφώνεται συνήθως τις πρώτες 48 ώρες και μετά υποχωρεί.

Πώς θα καταλάβω αν έχω ξηρό φατνίο (dry socket);

Έντονος, συνεχής πόνος που ξεκινά 2–4 ημέρες μετά την εξαγωγή, κακοσμία και πιθανώς ορατό οστό.

Τι φάρμακα μπορώ να πάρω;

Συνηθέστερα χρησιμοποιείται ιβουπροφαίνη ή συνδυασμός με παρακεταμόλη. Πάντα με τη σύσταση οδοντιάτρου.

Μπορώ να καπνίσω μετά την εξαγωγή;

Καλό θα ήταν Όχι, για τουλάχιστον 72 ώρες, καθώς αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών.

Διεθνής Βιβλιογραφία

1. Moore PA, Hersh EV. (2018). Combining ibuprofen and acetaminophen for acute pain management after third-molar extractions. J Am Dent Assoc 149(4):256–265.
2. Blum IR. (2002). Contemporary views on dry socket (alveolar osteitis): a clinical appraisal of standardization, incidence, and management. J Oral Maxillofac Surg 60(6):615–623.
3. Sharif MO et al. (2010). Interventions for the management of dry socket: an evidence-based review. Cochrane Database Syst Rev, CD006968.
4. Arias-Ruiz C et al. (2020). Pain management after third molar extraction: A systematic review and meta-analysis. Med Oral Patol Oral Cir Bucal 25(5):e646–e655.
5. Prado R et al. (2019). Postoperative pain after tooth extraction: A randomized controlled trial. J Clin Med 8(5):595.
6. Kaur B et al. (2023). Comparative evaluation of dry socket in smokers and non-smokers: A systematic review. J Int Soc Prev Community Dent 13(2):123–129.