Τα εβδομαδιαία οδοντιατρικά νέα αποκλειστικά για τα μέλη της Αμερικάνικης Ομοσπονδίας Ενδοδοντολόγων στις 19 Ιανουαρίου 2018 αναφέρεται ότι οι ερευνητές βρίσκουν ότι η προχωρημένη ασθένεια των ούλων περιοδοντίτιδα σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου. Μια ανακοίνωση στο Eurek Alert(1/16) ανέφερε ότι μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα του Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου «παρέχει πρόσθετες ενδείξεις για μια σύνδεση μεταξύ αυξημένου κινδύνου καρκίνου σε άτομα με προχωρημένη νόσο των ούλων» σε 7.466 συμμετέχοντες από το Μέριλαντ, τη Μινεσότα, το Μισισιπή και τη Βόρεια Καρολίνα, οι ερευνητές βρήκαν 24% αύξηση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου μεταξύ των συμμετεχόντων με σοβαρή περιοδοντίτιδα, σε σύγκριση με εκείνους με ήπια έως μηδενική περιοδοντίτιδα κατά την έναρξη. Σε νωδούς ασθενείς, η αύξηση του κινδύνου ήταν 28 τοις εκατό.
Μια ανακοίνωση στο Science Daily (1/16) συζήτησε ξεχωριστές μελέτες που υποδεικνύουν ότι η κακή στοματική υγεία μπορεί να σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνου του καρκίνου του παγκρέατος. Για παράδειγμα, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο British Journal of Cancer προτείνει ότι τα βακτήρια που σχετίζονται με την περιοδοντίτιδα μπορεί να διαδραματίσουν ρόλο και στην εμφάνιση του καρκίνου του παγκρέατος. Η ανακοίνωση πρόσθεσε ότι σε μια άλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Διεθνές Περιοδικό Καρκίνου, αποδείχθηκε ότι στο επίπεδο του πληθυσμού, η περιοδοντίτιδα συνδέεται σαφώς με τη θνησιμότητα από τον καρκίνο, «ιδιαίτερα» τη θνησιμότητα που προκαλείται από τον καρκίνο του παγκρέατος. Η Medical News Today (1/18 Cohut) αναφέρει ότι μετά την εξέταση των ευρημάτων αυτών των δύο μελετών, οι ερευνητές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η φλεγμονή που χαρακτηρίζει την περιοδοντίτιδα μπορεί να διευκολύνει τα επιβλαβή βακτήρια να ταξιδεύουν σε άλλα μέρη του σώματος, επιτρέποντας στους λοιμογόνους παράγοντες να λειτουργούν ως «αρωγός» για τα καρκινικά κύτταρα.
Τι είναι ουλίτιδα;
Η έλλειψη καλής στοματικής υγιεινής οδηγεί σε εναπόθεση μικροβιακής πλάκας στις οδοντικές επιφάνειες με αποτέλεσμα την εγκατάσταση φλεγμονής στα ούλα. Αυτή ακριβώς η εγκατεστημένη φλεγμονή ονομάζεται ουλίτιδα.
Τι είναι η περιοδοντίτιδα;
Περιοδοντίτιδα ή περιοδοντική νόσος είναι η εξέλιξη της χρόνιας ουλίτιδας όταν αυτή δεν θεραπεύεται έγκαιρα ή δεν θεραπεύεται σωστά. Οι ιστοί που περιβάλλουν και στηρίζουν τα δόντια(ούλα, κόκκαλο) φλεγμαίνουν εξαιτίας διαφόρων παραγόντων με κυριότερο παράγοντα την πέτρα. Εξαιτίας αυτής της φλεγμονής τα ούλα και το κόκκαλο σιγά σιγά καταστρέφονται με αποτέλεσμα τα δόντια να χάνουν την στήριξη τους και σε προχωρημένη περιοδοντίτιδα τα δόντια να έχουν κινητικότητα.
Ποιοι είναι οι αιτιολογικοί παράγοντες ουλίτιδας και περιοδοντίτιδας
- Η οδοντική μικροβιακή πλάκα αποτελεί το βασικό αίτιο για την εκδήλωση της νόσου.
- Η μικροβιακή προσβολή προκαλεί την άμεση αντίδραση των αμυντικών μηχανισμών του οργανισμού επιφέροντας την εμφάνιση της φλεγμονής στους περιοδοντικούς ιστούς (δηλαδή στους ιστούς που περιβάλλουν το δόντια-ούλα-φατνιακό οστό).
- Η καταστροφή των περιοδοντικών ιστών είναι αποτέλεσμα ταυτόχρονης δράσης τοξικών παραγόντων μικροβιακής προέλευσης και των μηχανισμών άμυνας του οργανισμού.
- Ενδογενείς και εξωγενείς παράγοντες που τους χαρακτηρίζουν με επιβαρυντικούς επιταχύνουν συνήθως την εξέλιξη της νόσου. Επιβαρυντικοί παράγοντες των περιοδοντικών νόσων είναι:
- Το κάπνισμα
- Ο σακχαρώδης διαβήτης
- Το Aids
- Άλλες συστημικές νόσοι που επιβαρύνουν το ανοσοποιητικό σύστημα
Γιατί τα ούλα είναι κόκκινα και αιμορραγούν;
Τα φυσιολογικά ούλα έχουν ανοιχτό ρόδινο χρώμα και η επιφάνεια τους είναι λεία και ομαλή. Όταν όμως υπάρχει φλεγμονή, τα ούλα χάνουν το ροζ χρώμα τους και αποκτούν ένα έντονο κόκκινο χρώμα, και όταν βουρτσίζουμε τα δόντια μας ή κατά την μάσηση τροφής υπάρχει έντονη αιμορραγία. Μερικές όμως φορές οι άνθρωποι επειδή δεν βουρτσίζουν τα δόντια τους σωστά δεν έχουν αιμορραγία κατά το βούρτσισμα και την μάσηση. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να αργούν πολύ να επισκεφθούν τον οδοντίατρο και όταν τον επισκέπτονται η ουλίτιδα να έχει προχωρήσει αρκετά και τα ούλα να έχουν υποχωρήσει ή και να έχουν υπερπλαστεί με αποτέλεσμα να είναι δύσκολο να επανέρθουν στην αρχική τους υγιή κατάσταση.
Κακοσμία στόματος τι συμβαίνει;
Ένας από τους παράγοντες κακοσμίας της στοματικής κοιλότητα είναι και η κακή στοματική υγιεινή. Η παρουσία βακτηρίων σε συνδυασμό με την αποδόμηση (σάπισμα) των υπολειμμάτων τροφής που βρίσκονται προσκολλημένες στις οδοντικές επιφάνειες αλλά κυρίως στις μεσοδόντιες περιοχές των δοντιών, καθώς και η εγκατεστημένη φλεγμονή στα ούλα (ουλίτιδα η περιοδοντίτιδα) συνιστούν δυσμενές περιβάλλον στο οποίο μπορεί να οφείλεται και η κακοσμία του στόματος.
Τα δόντια κουνιούνται πολύ και ο οδοντίατρος συστήνει εξαγωγή; Υπάρχει άλλη λύση;
Η παρουσία θυλάκων τοπικά, μπορεί να οφείλεται σε πρόβλημα νέκρωσης του δοντιού και την παρουσία πλάγιων ριζικών σωλήνων οι οποίοι βρίσκονται κοντά στα ούλα και προκαλούν μεγάλες φλεγμονές και περιοδοντικά αποστήματα. Πολλές φορές αυτά τα προβλήματα θεραπεύονται από τον οδοντίατρο σαν προβλήματα ούλων ενώ δεν είναι, με αποτέλεσμα το πρόβλημα να μεγαλώνει και στο τέλος να χάνεται το δόντι.
Η διάτρηση ρίζας μετά από απονεύρωση μπορεί επίσης να προκαλέσει τοπικά περιοδοντικό πρόβλημα. Η λύση είναι η έμφραξη της διάτρησης με ειδικά υλικά και συνήθως η αποκατάσταση είναι πολύ καλή.
Στις παραπάνω περιπτώσεις η επίσκεψη σε ειδικό ενδοδοντολόγο κρίνεται απαραίτητη γιατί αρκετές φορές το πρόβλημα κινητικότητας των δοντιών και η αντιμετώπιση του μπορεί να περιλαμβάνει μετά την θεραπεία στα ούλα , ενδοδοντική θεραπεία -απονεύρωση.
Τι είναι το περιοδοντικό απόστημα;
Το περιοδοντικό απόστημα είναι το είδος του αποστήματος εμφανίζεται στους ιστούς που περιβάλλουν το δόντι και συγκεκριμένα στη σχισμή μεταξύ δοντιού και ούλου ή αλλιώς στον περιοδοντικό θύλακο, αφού εμφανίζεται σε ασθενείς με περιοδοντική νόσο. Η μόλυνση μπορεί να συμβεί αφού εγκλωβιστεί κάποιο κομμάτι τροφής ή ακόμη και τρυγίας και αφού η φλεγμονή δεν μπορεί να παροχετευθεί, σχηματίζεται πύον. Αν σε αυτή τη φάση δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να επεκταθεί η φλεγμονή ακρορριζικά και ακόμη να μολύνει το νεύρο του δοντιού από το ακρορρίζιο, σε πορεία δηλαδή αντίστροφη από το ακρορριζικό απόστημα. Οι βλάβες αυτές ονομάζονται ενδο-περιοδοντικές βλάβες. Η θεραπεία συνιστάται σε βαθιά απόξεση του θυλάκου από τον οδοντίατρο και φυσικά επιμελή στοματική υγιεινή από τον ασθενής.
Ποιοι είναι οι τρόποι πρόληψης της ουλίτιδας -περιοδοντίτιδας;
Η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη. Επίσκεψη στον οδοντίατρο για στοματικό έλεγχο και οδοντιατρικό καθαρισμό κρίνεται επιτακτική! Ερυθρότητα στα ούλα, ανώμαλη μορφολογία, πύον και αιμορραγία είναι σημάδια περιοδοντικής νόσου.
Το περιοδοντόγραμμα είναι η καταγραφή όλων των θυλάκων που είναι απαραίτητη να γίνεται κατά την διάρκεια του οδοντιατρικού ελέγχου γιατί έτσι εντοπίζεται το στάδιο της νόσου.
Η καλή στοματική υγιεινή με βούρτσισμα 2-3 φορές την ημέρα και η χρήση οδοντικού νήματος προλαμβάνει την ουλίτιδα και την περιοδοντίτιδα και διατηρεί το θεραπευτικό αποτέλεσμα.
Η αντικατάσταση της οδοντόβουρτσας κάθε 2-3 μήνες είναι απαραίτητη.
Η υγιεινή διατροφή και η αποφυγή της καθημερινής κατανάλωσης σακχαρούχων τροφίμων είναι σημαντική.
Με ποιο τρόπο γίνεται η θεραπεία ουλίτιδας-περιοδοντίτιδας στο Ιατρείο;
Με την παρουσίαση σχεδίου θεραπείας στον ασθενή , η επίδειξη στοματική υγιεινής καθαρισμός των δοντιών (αποτρύγωση) με συσκευές υπερήχων και εργαλεία, έλεγχος και αξιολόγηση ενδοδοντικών προβλημάτων, έλεγχος τερηδόνων, ριζική απόξεση, επαναξιολόγηση 4-6 εβδομάδες μετά την ολοκλήρωση ελέγχου φλεγμονής.
Ο Οδοντίατρος μπορεί να εντοπίσει αρχόμενες τερηδόνες που θεραπεύονται με ένα απλό σφράγισμα , για να μην φτάνουν στο σημείο τα δόντια να τερηδονίζονται σε τέτοιο βαθμό που γίνεται απόστημα.
Η έρευνα για την σχέση μεταξύ στοματική υγιεινής και καρκίνου συνεχίζεται . Γι’ αυτό την επόμενη φορά που θα είστε κουρασμένοι το βράδυ ή βιαστική το πρωί σκεφτείτε την πιθανότητα ενός σοβαρού προβλήματος υγείας και φροντίστε την στοματική σας υγιεινή. Το πιο σημαντικό; Ανά εξάμηνο επίσκεψη στον οδοντίατρο σας για να διατηρήσετε το στόμα σας χωρίς φλεγμονές.
Κωνσταντίνος Λάγιος D.D.S.,M.S.
Χειρουργός Οδοντίατρος-Ενδοδοντολόγος